SÜLASİ MÜCERRED 6 BAB

A- VEZİNLER

Gramerciler Arapça’daki binlerce fiili inceleyerek onların daha çok üç harfli olduklarını tespit etmişler ve bunları temel üç harfli anlamında “SÜLASİ MÜCERRED” olarak isimlendirmişlerdir. Bu temelde üç harfli fiillerin mazi ve muzarileri yan yana getirildiğinde değişenin yalnızca ortadaki harfin harekesi olduğu görülmektedir. Buna göre en çok kullanılanlardan en az kullanılanlara doğru gerçekleştirilen sıralamanın sonunda aşağıdaki tablo oluşmuştur. Gramerciler binlerce Arapça fiili bir ölçü (vezin) yardımıyla anlatabilmek için فعل  kelimesini seçmişler ve ilk harfine fiilin fa’sı anlamında “Faul fi’li”, ortadaki harfe fi’lin aynı anlamında “Aynel fi’li”, sondaki üçüncü harfe de fiilin lamı anlamında “Lamel fi’li” demişlerdir.

FİİLİ MUZARİ	FİİLİ MAZİ
يَفْعُلُ	فَعَلَ	1
يَفْعِلُ	فَعَلَ	2
يَفْعَلُ	فَعَلَ	3
يَفْعَلُ	فَعِلَ	4
يَفْعُلُ	فَعُلَ	5
يَفْعِلُ	فَعِلَ	6

B-    MEVZUNLAR

Yukarıdaki vezinlere uygun olarak gelen fiil örnekleri aşağıda gösterilmiştir.

v Sülasi mücerredlerde EMRİ HAZIR yapılırken dikkat edilecek husus emri hazırın doğduğu muzari fiilin orta harfidir. Eğer muzarinin orta harfi  zammeliyse emri hazır yapmak için başa getirilen hemze-i vasıl zammeli; orta harf kesra ya da fethalıysa hemze-i vasıl kesralı yapılır.

ÖNEMLİ :

Ø Bir fiilin hangi babtan geldiği ancak sözlük yoluyla bilinebilir.

Ø Mastarlar semai (kuralsız) olup diğerleri kıyasi (kurallı) kelimelerdir. Mastarlar ancak sözlüğe başvurarak öğrenilebilir.

Ø Fiili mazi sonları daima mebni (değişmez); fiili Muzari sonları ise murab (değişken) kabul edilmektedir.

Ø 3. Babın dikkat çeken özelliği orta ve son harflerinden birinin mutlaka boğaz harflerinden biri olmasıdır.

Ø Bu bablardan yalnızca 5. bab lazım fiil denilen geçişsiz fiillere mahsustur. Diğerleri geçişli ve geçişsiz fiiller arasında ortaktır.

NEHYİ HAZIR	EMRİ HAZIR*	İSMİ MEFUL	İSMİ FAİL	MASDAR	MUZARİ	MAZİ
لَا تَطْلُبْ	اُطْلُبْ	مَطْلُوبٌ	طَالِبٌ	طَلَبٌ	يَطْلُبُ	طَلَبَ	1
لَا تَرْجِعْ	اِرْجِعْ	مَرْجُوعٌ	رَاجِعٌ	رَجْعٌ	يَرْجِعُ	رَجَعَ	2
لَا تَفْتَحْ	اِفْتَحْ	مَفْتُوحٌ	فَاتِحٌ	فَتْحٌ	يَفْتَحُ	فَتَحَ	3
لَا تَعْلَمْ	اِعْلَمْ	مَعْلُومٌ	عَالِمٌ	عِلْمٌ	يَعْلَمُ	عَلِمَ	4
لاَ تَحْسُنْ	اُحسُنْ	مَحْسُونٌ	حَسَنٌ	حُسْنٌ	يَحْسُنُ	حَسُنَ	5
لَا تَحْسِبْ	اِحْسِبْ	مَحْسُوبٌ	حَاسِبٌ	حِسْبانٌ	يَحْسِبُ	حَسِبَ	6